ÖĞRENCİLER YÖNÜNDEN TAZMİNAT HESABI

Davacının yolcu olan kızının üniversite öğrencisi olmasına göre, bu öğretim durumu göz önüne alınarak zarar hesabı gerekirken, asgari ücret üzerinden hesap yapılması doğru değildir.

Davacı, davalılardan Ali’nin kullandığı araçta yolcu olan kızının trafik kazası sonucu öldüğünü ve kızının ODTÜ kimya bölümünde okuduÄŸunu ileri sürerek tazminat isteminde bulunmuÅŸtur. Alınan bilirkiÅŸi  raporunda ölen kızın gelirinin asgari ücret üzerinden hesap edildiÄŸi anlaşılmış ve davacı bu rapora itiraz etmiÅŸ ve alınan ek raporda da bu itiraz reddedilmiÅŸtir. Davacının kızının öğrenci bulunduÄŸu ve okulu bitirmesinin mümkün olduÄŸu ve aksine de delil getirilmediÄŸine göre, mahkemece,  ölen kızın  okulu bitirmesi durumunda gelirinin yüksek olacağı göz önüne alınarak, yeniden oluÅŸturulacak uzman bilirkiÅŸilerden rapor alınması ve sonucu çerçevesinde karar verilmesi gerektiÄŸinden, davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bozulması gerekmiÅŸtir. ( 11.HD.27.09.1993, 6543-5906)

------

Davacının desteğinin üniversite öğrencisi olmasına göre, ilerde okulunu bitirdiği gündeki ücreti, emsallerine göre belirlenip tazminatın buna göre hesaplanması gerekir.

Dava, trafik kazasından doÄŸan destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemine iliÅŸkindir. Olayda yaÅŸamını yitiren davacının desteÄŸinin Ã¼niversite öğrencisi olduÄŸu anlaşılmaktadır. Bu olgu, desteÄŸin ilerde üniversite mezunu olabileceÄŸine iliÅŸkin güçlü bir belirtidir. Bu durumda desteÄŸin üniversiteyi bitirdiÄŸi gündeki ücreti, emsallerine göre belirlenip, tazminat miktarının buna göre  hesaplanması gerekir. Mahkemece, bu yolla araÅŸtırma yapılmadan, asgari ücrete göre düzenlenen hesap raporunun esas alınmış olması doÄŸru görülmediÄŸinden kararın bozulması gerekmiÅŸtir. (4.HD. 19.06.2000, 3810-5975)

------

Ölen gencin açıköğretimde okuduÄŸu, yüksek öğrenimini tamamladığında asgari ücretin üzerinde bir gelire sahip olacağı, gördüğü öğrenime uygun bir kurumda görev alacağı veya serbest çalışarak kazanç elde edeceÄŸi  göz önüne alınarak tazminat hesaplanmalıdır.

Ölenin Açıköğretim Kurumuna devam ettiÄŸi , öğrenim durumunda  okula devam zorunluluÄŸu bulunmaması nedeniyle babasının parçacı dükkanında çalıştığı toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Bu durumda ailesinin sosyal ve ekonomik durumu da göz önünde bulundurulduÄŸunda yüksek öğrenimini tamamlayacağını  ve gördüğü öğrenime uygun bir kurumda görev alacağını  veya serbest çalışarak hayatını kazanacağını kabul etmek gerekir. O takdirde ise, öğrenimini tamamladıktan sonraki hayat süreci içinde asgari ücretin üstünde bir gelire sahip olacaktır. Bu husus gözden kaçırılarak, davacılara destek olacağı sürede, asgari ücret düzeyinde bir kazancı olacağı  yolundaki yanılgıya dayalı bilirkiÅŸi raporuna itibar edilmesinde isabet görülmemiÅŸtir.  (19.HD.01.02.1996, 7311-857)

------

Endüstri meslek lisesi elektrik bölümünü bitirmiş elektrik tesisat işçisinin asgari ücretle çalışmayacağı kabul olunarak, yöntemince gerçek ücreti belirlenmelidir.

Zararlandırıcı sigorta  olayına maruz kalan sigortalının tazminatının hesaplanmasında, gerçek ücretin esas alınması koÅŸuldur. Öte yandan gerçek ücretin ise, işçinin kıdemi ve yaptığı iÅŸin özelliÄŸi ve niteliÄŸine göre işçiye ödenmesi gereken ücret olduÄŸu, iÅŸyeri ve sigorta kayıtlarına geçmiÅŸ ücret olmadığı Yargıtay’ın yerleÅŸmiÅŸ görüşlerindendir.

Somut olayda, davacı işçinin Endüstri Meslek Lisesi elektrik bölümü mezunu elektrik tesisat işçisi olup, bu nitelikte işçinin asgari ücretle çalışmasının hayatın olağan akışına ve yaşam deneyimlerine uygun düşmeyeceği, giderek, sigorta müfettişinin asgari ücret üzerinden yapmış olduğu saptamanın gerçeği yansıtmadığı açık seçiktir.

Yapılacak iÅŸ, davacı işçinin elektrik tesisat işçisi olduÄŸu ve asgari ücretle çalışmayacağı kabul edilerek, yöntemince gerçek ücretini belirlemek, bu ücret esas alınarak tazminatı yeniden hesaplamak ve Kurum tarafından hüküm tarihine en yakın tarihe göre hesaplanan peÅŸin sermaye deÄŸerini zarardan indirmek ve sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir. Mahkemece, bu maddi  ve hukuki olgular  göz önünde tutulmaksızın yazılı ÅŸekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. (21.HD. 26.09.2000, 5270 – 6115)

-------

Öğrencilerin destek görme süreleri

Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacılardan Saliha’nın SaÄŸlık Meslek Lisesi öğrencisi olduÄŸu, diÄŸer davacı  Celalettin’in ise İlköğretim Okulunda öğrenim gördüğü anlaşılmasına göre, mevcut ortam itibariyle yüksek öğrenim görecekleri veya öğrenimlerini daha ileri yaÅŸlara kadar sürdürebilecekleri  varsayılarak 22 yaşına kadar destek alabilecekleri kabul edilmeli, destekten yoksun kalma zararı bu yaÅŸa göre hesaplanmalıdır. Anılan olgular gözetilmeden adı geçen davacıların 18 yaşına geldiklerinde çalışmaya baÅŸlayacakları  düşüncesiyle hesaplanan tazminatın hüküm altına alınması usul ve yasaya aykırıdır. (4.HD. 15.01.2001, 9307-102)

Desteğin, üniversite son sınıf öğrencisi olmasına göre, haksahiplerinin destekten yoksun kalma tazminatı , öğrenimini bitirdikten sonra mesleğine göre alabileceği ücret üzerinden hesaplanmalıdır.

Davacılar , İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi son sınıf öğrencisi olan oÄŸullarının trafik kazasında ölümü nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminata hükmedilmesini istemiÅŸlerdir. Yerel Mahkemece, desteÄŸin öğrenci iken ayrıca hizmet akdi ile Sinan Yapı Endüstrisi Ticaret ve Sanayi A.Åž.de 48.000.000 lira ücretle çalıştığı saptandığından bu ücret üzerinden destek tazminatı hesaplanmış ve hükmedilmiÅŸtir.  Hesaba esas alınan ücret  desteÄŸin öğrenci iken aldığı ücret olup, okuduÄŸu sınıf, süre ve mesleÄŸi itibariyle öğrenimini bitirdikten sonra emsallerine göre alacağı ücret belirtilerek bu ücret üzerinden destek tazminatına hükmetmek gerekirken, desteÄŸin öğrenciyken çalıştığı iÅŸden kazandığı ücret üzerinden tazminata hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiÅŸtir. (4.HD.12.06.2002, 1966-6276)

Üniversite öğrencisinin ölümü nedeniyle hesaplanacak destek tazminatı, asgari ücretten değil, okulu bitirdiğinde alabileceği ücret üzerinden hesaplanmalıdır.

Dava, trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı istemine iliÅŸkindir. Davacıların oÄŸlu olan desteÄŸin üniversite öğrencisi olduÄŸu anlaşılmaktadır. Davacı vekili, 30.11.1999 tarihli oturumda “desteÄŸin ölümünden evvel asgari ücret üzerinden geliri  bulunduÄŸunu kabul ediyoruz” ÅŸeklinde beyanda bulunmuÅŸtur. Hükme dayanak yapılan 27.09.2000 tarihli bilirkiÅŸi raporunda desteÄŸin 01.01.2001 tarihinde aktif meslek yaÅŸamına baÅŸlayacağı kabul edilerek bu tarihten  itibaren asgari ücretin 4,36 katı gelir elde edeceÄŸi varsayımıyla davacı anne ve babanın destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanmıştır. Davacı vekilinin 30.11.1999 tarihli oturumdaki beyanı ele alınıp deÄŸerlendirildiÄŸinde, desteÄŸin üniversiteyi bitireceÄŸi tarihe kadarki dönemde asgari ücretten gelir elde edeceÄŸinin beyan edilmiÅŸ olduÄŸu, mezuniyetten sonraki dönemin amaçlanmadığı sonucuna varılmaktadır. Davacı vekilinin bu beyanının hatalı deÄŸerlendirilmek suretiyle kararın bozulması yerinde bulunmadığından, adıgeçen davacıların karar düzeltme isteklerinin kabulü gerekmiÅŸtir.  Ne var ki, hükme esas alınan 27.09.2000 tarihli bilirkiÅŸi raporunda rapor tarihine kadar olan dönemde (desteÄŸin üniversite öğrencisi olduÄŸu dönemde) asgari ücret esas alınarak zarar hesaplandığı belirtilmesine raÄŸmen rapora ekli tablonun birinci bendinde aynı dönem için geliri bulunmadığının belirtilmesi çeliÅŸki oluÅŸturduÄŸundan bu çeliÅŸki giderilmeden karar verilmesi bozmayı gerektirmiÅŸtir. (4.HD. 18.03.2002, 1794-3109)